AB liderleri daha büyük birliği destekliyor ancak tarihten kaçınıyor, kısa kesintilere karşı uyarıyor
Avrupa Birliği liderleri bloğa yeni üyelerin eklenmesine destek verdiklerini açıkladılar ancak herhangi bir hedef tarih belirlemediler ve Ukrayna gibi adayları herhangi bir kısa yol olmayacağı konusunda uyardılar.
İspanya’nın Granada kentinde düzenlenen zirvede 27 ülkeden oluşan birliğin liderleri, AB genişlemesinin “barışa, güvenliğe, istikrara ve refaha yapılan bir yatırım” olduğunu ilan ettiler.
Ancak aynı zamanda hem AB’nin hem de Ukrayna, Moldova ve Batı Balkan ülkelerinin de aralarında bulunduğu potansiyel üyelerin genişlemiş bir birliğe hazır olmak için büyük değişiklikler yapması gerektiğini de söylediler.
Bir bildiride, “Hedef üyelerin, özellikle hukukun üstünlüğü alanında reform çabalarını hızlandırmaları gerekiyor” dediler.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi genişlemeyi AB gündeminin üst sıralarına taşıdı. Liderler, çatışmanın, ülkelerin AB siyasi kampının sıkı bir parçası olmak yerine tartışmalı “gri bölgeler” içinde kalma tehlikesini gösterdiğini söylüyor.
Ukrayna, Rusya’nın işgaline karşı mücadele ederken bile AB üyelik müzakerelerini en önemli önceliklerinden biri haline getirdi. Aralık ayında yapılacak zirvede AB liderlerinden yeşil ışık almayı hedefliyor.
Ülkelerin AB’ye katılabilmeleri için yasal, ekonomik ve demokratik standartları karşılamaları gerekiyor; bu da yıllar süren bir süreç. Yetkililer, AB’nin yeni üyeler alabilmek için karar alma prosedürlerini ve bütçe kurallarını da elden geçirmesi gerekeceğini söylüyor.
AB liderlerinden oluşan Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, böyle bir hedef belirlemenin hem AB’yi hem de aday ülkeleri reform çabalarını hızlandırmaya teşvik edeceğini öne sürerek bloğun 2030 yılına kadar genişlemeye hazır olması gerektiğini öne sürdü.
Michel, zirvenin sonunda düzenlediği basın toplantısında, “Önemli olan ertelemeyi bırakmaktır” dedi.
Ancak diğer liderler bu fikre soğuk bakıyor ve AB standartlarını karşılayan aday ülkelere odaklanılması gerektiğini söylüyor.
AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’nun başkanı Ursula von der Leyen, “Süreç liyakate dayalıdır” dedi. “Açık kurallar var, ulaşılması gereken kilometre taşları var.”
AB içi bir raporda, tarım sübvansiyonları, bölgesel kalkınma ve diğer harcamalarla ilgili mevcut kuralların 35 üyeli bir birliğe uygulanması durumunda bütçesinin yüzde 21 artacağı, bunun da yedi yıl içinde ekstra 256,8 milyar Euro anlamına geleceği belirtildi.
Temmuz ayında hazırlanan raporda, “Daha büyük bir AB’nin daha fazla kaynağa ihtiyaç duyacağı ve yeni katılan Üye Devletlerin AB bütçesinden net faydalanıcılar haline geleceği göz önüne alındığında, genişlemenin AB bütçesi üzerinde geniş kapsamlı bir etkisi olacaktır” denildi.
Yalnızca Ukrayna’nın katılımının yedi yıl içinde harcamalarda 186,3 milyar Euro artışa yol açabileceği belirtildi.
Ancak AB yetkilileri ve diplomatlar, bütçe yapısının genişlemeden önce elden geçirilmesi gerektiğini söylüyor; dolayısıyla rapor, yeni üyeleri kabul etmenin maliyetine ilişkin doğru bir tahminden ziyade, değişimin gerekliliğine dair bir örnek teşkil ediyor.
AB adayları arasında Arnavutluk, Bosna-Hersek, Gürcistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Türkiye ve Kosova yer alıyor. Bazıları üyelik görüşmelerinin çeşitli aşamalarındayken, diğerleri önümüzdeki aylarda veya yıllarda onay almayı hedefliyor. [Reuters]
